kirpik

is.

1. Göz qapağının kənarlarındakı tükcüklər. Uzun kirpiklər. – Anamın buz məzarından; Bilirəm ki, neçə dəfə; Torpaq alıb kirpiklərin. M. Araz. Qızarmış yanaqları, uzun kirpikləri, iri gözlərinin süzgün baxışı ona məlahət verirdi. T. Ş. S.. Kirpiklərini endirmək – yerə baxmaq. Kəmalə məndən utanırmış kimi kirpiklərini aşağı endirdi. M. Hüs.. Mehriban kirpiklərini ağır-ağır endirdi. H. Seyidbəyli. Kirpiklərini qaldırmaq – gözlərini açmaq; baxmaq, süzmək. O, kirpiklərini qaldırıb yarıaçılmış qapıya baxdı. M. İ.. Məsum kişi . . kirpiklərini qaldıranda havanın tamam qaranlıqlaşdığını görüb yatağını açdı. . M. C.. Kirpiklərini qırpmaq – tez-tez gözlərini açıb yummaq. İmi . . kirpiklərini tez-tez qırpmağa başladı. İ. Ə..

2. xüs. bax kirpikcik.

◊ Kirpik çalmaq (çaxmaq) – heyrətdən, təəccübdən tez-tez gözlərini açıb yummaq. Ovçu gendən yayındı; Oxu məndən yayındı; Bir dəfə kirpik çaldım; Gözüm səndən yayındı. (Bayatı). Kirpik çaxdı, oğrun baxdı; Od saldı cana, yeridi. A. Ə.. Səriyyə xanım . . kirpik çalır və ağzındakı saqqızını yavaş-yavaş çeynəyirdi. M. S. O.. Kirpik (kirpiklərini) döymək – bax kirpik çalmaq. <Rəşid> ani olaraq uzun kirpiklərini döyərək qara, nazik qaşlarını tərpətdi. M. İ.. Yusif kirpiklərini döyüb özünü oyaq göstərməyə çalışdı. B. Bayramov. Əlləzoğlu kirpiklərini tez-tez döyüb bic-bic irişdi. İ. Hüseynov. Kirpik (kirpiklərini) qırpmamaq (qırpmadan) – dik, diqqətlə, gözlərini yummamaq (yummadan). Qoca bunları görmür kimi kirpiyini belə qırpmır. Ç.. <Gülsənəm:> də kirpiklərini qırpmadan Cəmilə baxırdı. M. Hüs.. Kirpikləri titrəmək – hirslənmək, haldan çıxmaq. Bu ana qədər buxarının istisindən xumarlanan və qərarından getməyən Rəhim bəyin kirpikləri titrədi. . M. Hüs.. Kirpiyi (kirpikləri) ilə od götürmək (qaldırmaq) – çox ağır əziyyət, zülm çəkmək.